04 maart 2025
Peptide Receptor Radionuclide Therapie (PRRT) wordt al ruim twintig jaar ingezet voor de behandeling van neuro-endocriene tumoren (NET’s). Er is echter ruimte voor verbetering. Gerichte alfatherapie (TAT) met alfastralers zoals lood-212 (212Pb) biedt hiervoor een veelbelovende mogelijkheid. Om deze ontwikkeling te versnellen, werken het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam en NRG PALLAS de afgelopen jaren samen binnen FIELD-LAB. Ze onderzochten de stabiliteit en effectiviteit van verschillende liganden in combinatie met lood-212 voor de behandeling van NET’s en de eerste resultaten zijn veelbelovend.
Neuro-endocriene tumoren (NET's) zijn zeldzame tumoren die ontstaan uit neuro-endocriene cellen en kunnen overal in het lichaam voorkomen. Meestal verschijnen ze in het gastro-enteropancreatische (GEP) stelsel of de longen. Gelokaliseerde NET’s worden doorgaans chirurgisch verwijderd. Bij uitgezaaide NET’s worden vaak chemotherapie en gerichte medicijnen ingezet, maar door de trage groei van deze tumoren zijn deze behandelingen vaak minder effectief.
Peptide Receptor Radionuclide Therapie (PRRT) is een veelbelovende behandeling voor gevorderde uitgezaaide NET’s. Deze gerichte therapie gebruikt een peptide dat gekoppeld is aan een radionuclide dat straling uitzendt om tumorcellen te vernietigen. Het peptide bindt specifiek aan het somatostatine-receptor subtype 2 (SSTR2), dat sterk tot expressie komt in neuro-endocriene tumorcellen.
Bron afbeelding: Cancer Research UK (2002) Alle rechten voorbehouden. Cancer Research UK is een onafhankelijke organisatie en niet gelieerd aan NRG PALLAS.
Het Erasmus MC heeft meer dan 20 jaar ervaring met het ontwikkelen van verbindingen voor PRRT, zoals Lutathera, dat nu standaard wordt ingezet bij de behandeling van NET’s. Ondanks deze vooruitgang is er nog veel ruimte voor optimalisatie: huidige behandelingen genezen slechts zo’n 4% van de patiënten, en slechts 20-30% blijft stabiel en vrij van ziekteprogressie. Daarnaast zijn er patiënten die helemaal niet op de behandeling reageren.
Gerichte alfatherapie kan een logische volgende stap zijn om de behandelresultaten voor patiënten wereldwijd te verbeteren, zegt Yann Seimbille, universitair hoofddocent aan het Erasmus MC. “We zijn al geruime tijd geïnteresseerd in het toepassen van alfastralers. Een van de projecten die we voor ogen hadden, was het gebruik van actinium-225 voor de behandeling van NET’s. Hoewel actinium-225 bepaalde voordelen biedt, kent het ook nadelen, zoals toxiciteit. Dit probleem lijkt mogelijk minder groot bij het gebruik van lood-212.”
"Voor ons was het een geweldige kans om betrokken te zijn en nieuwe radionucliden voor therapie beschikbaar te maken."
Het Erasmus MC heeft nu een volledig GMP-laboratorium voor het bereiden van verbindingen voor TAT. “Bij Erasmus MC ligt de focus altijd op de therapeutische toepassingen van nucleaire geneeskunde. Lood-212 heeft zeer interessante eigenschappen, maar is nauwelijks beschikbaar. Dankzij FIELD-LAB kregen we de kans om dit veelbelovende radionuclide te bemachtigen,” zegt Seimbille.
FIELD-LAB werd in 2018 opgericht, waarbij NRG PALLAS het voortouw nam in het vormen van een consortium met toonaangevende academische en industriële partners om de ontwikkeling en marktintroductie van nieuwe nucleaire geneesmiddelen voor de behandeling van kanker te versnellen. "Een aantal jaren geleden, toen het FIELD-LAB-project nog slechts een idee was, werden we door NRG PALLAS benaderd of we deel wilden uitmaken van dit consortium", legt Seimbille uit. "Voor ons was het een geweldige kans om betrokken te zijn en nieuwe radionucliden voor therapie beschikbaar te maken."
Met het door NRG PALLAS geproduceerde lood-212 voerden Seimbille en medeonderzoeker Dylan Chapeau van het Erasmus MC een studie uit naar de ontwikkeling van SSTR2-radioliganden die met lood-212 gelabeld konden worden. Ze ontwikkelden drie verschillende peptiden, gebaseerd op DOTAM-TATE, genaamd eSOMA-01 tot en met eSOMA-03. DOTAM-TATE, dat momenteel in fase II klinische studies in de VS wordt getest, diende als benchmark.
“We wilden onze verbindingen direct met elkaar vergelijken. Uit onze resultaten bleek dat eSOMA-01 een hogere opname in de tumor bereikte, wat wijst op een mogelijk betere therapeutische effectiviteit. Daarnaast was de opname in de nieren lager, wat belangrijk is, aangezien de nieren het belangrijkste dosisbeperkende orgaan zijn bij radionuclidentherapie van NET’s vanwege toxiciteit. Dit zou betekenen dat onze verbinding een gunstiger therapeutisch venster of therapeutische index heeft in vergelijking met de verbinding die nu in fase II is,” legt Chapeau uit.
Vervolgonderzoek is echter nodig om de geabsorbeerde dosis in de nieren verder te verlagen. Therapeutisch onderzoek zal worden uitgevoerd om de effectiviteit van [212Pb]Pb-eSOMA-01 te vergelijken met de klinische referentie [212Pb]Pb-DOTAM-TATE.
Het algehele tekort aan lood-212 maakt het verkrijgen van voldoende hoeveelheden voor onderzoek een uitdaging. Dankzij de samenwerking slaagde het team er echter in om dit belangrijke isotoop te produceren. "We hebben samen met het Erasmus MC een methode ontwikkeld voor de productie van lood-212," vertelt Yulia Buchatskaya, hoofdwetenschapper bij NRG PALLAS. "We kwamen allemaal uitdagingen tegen. In het begin hadden we problemen met de zuiverheid van ons lood-212 en lage labelingsopbrengsten. Maar door samenwerking, constante feedback en overleg over mogelijke oplossingen, wisten we ons proces te verfijnen en een stabiel, zuiver product te produceren."
Het team begon in een kleinschalig R&D-laboratorium met activiteiten die slechts groot genoeg waren om enkele kleine labelingsexperimenten uit te voeren. Daarna slaagden ze erin om op te schalen naar batches voor preklinisch onderzoek. Nu streeft Buchatskaya ernaar om de productie verder op te schalen. Ze legt uit: "We zijn momenteel bezig om de procedure robuust te maken en de apparatuur te testen die in de hot cells zal worden geplaatst. In een latere fase zal het proces worden geautomatiseerd en voldoen aan GMP-voorschriften, zodat lood-212 veilig kan worden geïnjecteerd bij patiënten."
De kracht van de samenwerking is een belangrijke factor geweest in de voortgang van het project. Seimbille is zeer tevreden over de samenwerking: “De samenwerking is altijd prettig en veelbelovend geweest. We hebben elkaar voortdurend ondersteund, wat resulteert in een echte win-winsituatie.” Naast de procesoptimalisatie is het verkrijgen van financiering om dit onderzoek verder uit te breiden een belangrijke prioriteit. Besprekingen hierover tussen NRG PALLAS en het Erasmus MC zijn in volle gang.
Wilt u meer weten over medische isotopes en hoe NRG PALLAS u zou kunnen helpen? Neem dan contact met ons op!